미란왕문경彌蘭王問經 5.6

5.6 Makkaṭakavagga 蛛品 
1. Panthamakkaṭakaṅgapañho

1. “Bhante nāgasena, ‘panthamakkaṭakassa ekaṃ aṅgaṃ gahetabban’ti yaṃ vadesi, katamaṃ taṃ ekaṃ aṅgaṃ gahetabban”ti? “Yathā, mahārāja, panthamakkaṭako panthe makkaṭajālavitānaṃ katvā yadi tattha jālake laggati kimi vā makkhikā vā paṭaṅgo vā, taṃ gahetvā bhakkhayati, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena chasu dvāresu satipaṭṭhānajālavitānaṃ katvā yadi tattha kilesamakkhikā bajjhanti, tattheva ghātetabbā. Idaṃ, mahārāja, panthamakkaṭakassa ekaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, therena anuruddhena –

“‘Cittaṃ niyame chasu dvāresu, satipaṭṭhānavaruttame;
Kilesā tattha laggā ce, hantabbā te vipassinā’”ti.

Panthamakkaṭakaṅgapañho paṭhamo.

☸.....................................................................

第六 蜘蛛品
一 路蜘蛛
「尊者龍軍，汝說應把持路蜘蛛之一德，何者為應把持該一德？」
「大王，譬如路蜘蛛於路上布網，凡被黏落網內的蟲蠅或蚱蜢，彼即取而食之；大王，修瑜伽者，瑜伽行者既於六根之門布下四正念之網，凡被捆縛在其處的煩惱蟲蠅即於其處殺之亦復如是。大王，此即是應把持路蜘蛛之一德。

大王，長老阿耨樓陀亦曾作此說：
『最勝無上四念住，以其制心六根門；
若遇煩惱黏其處，正觀者應斬殺之。』」

☸---------------------------------------------------------------------

2. Thanassitadārakaṅgapañho

2. “Bhante nāgasena, ‘thanassitadārakassa ekaṃ aṅgaṃ gahetabban’ti yaṃ vadesi, katamaṃ taṃ ekaṃ aṅgaṃ gahetabban”ti? “Yathā, mahārāja, thanassitadārako sadatthe laggati, khīratthiko rodati, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena sadatthe laggitabbaṃ, sabbattha dhammañāṇena bhavitabbaṃ, uddese paripucchāya sammappayoge paviveke garusaṃvāse kalyāṇamittasevane. Idaṃ, mahārāja, thanassitadārakassa ekaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā devātidevena dīghanikāyavare parinibbānasuttante –

“‘Iṅghaṃ tumhe, ānanda, sāratthe [sadatthe (sī. pī.)] ghaṭatha, sāratthe anuyuñjatha;
Sāratthe appamattā ātāpino pahitattā viharathā’”ti.

Thanassitadārakaṅgapañho dutiyo.

☸.....................................................................

二 乳 嬰
「尊者龍軍，汝說應把持乳嬰之一德，何者為應把持該一德？」
「大王，譬如乳嬰黏附於己有利者，彼為有利之乳哭泣；大王，修瑜伽者，瑜伽行者應黏附對己有利者，於一切處──如解說、質問、正行持、孤寂、同師住、交善友──應修法之智慧亦復如是。大王，天中天之世尊於最勝之《長部.大般涅槃經》中亦曾作此說：『阿難達，我請求你為己利努力，為己利專心，為己利住不放逸、熱忱及堅毅。』」

☸---------------------------------------------------------------------

3. Cittakadharakummaṅgapañho

3. “Bhante nāgasena, ‘cittakadharakummassa [cittakathalakummassa (sī. pī.)] ekaṃ aṅgaṃ gahetabban’ti yaṃ vadesi, katamaṃ taṃ ekaṃ aṅgaṃ gahetabban”ti? “Yathā, mahārāja, cittakadharakummo udakabhayā udakaṃ parivajjetvā vicarati, tāya ca pana udakaṃ parivajjanāya āyunā na parihāyati, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena pamāde bhayadassāvinā bhavitabbaṃ, appamāde guṇavisesadassāvinā. Tāya ca pana bhayadassāvitāya na parihāyati sāmaññā, nibbānassa santike upeti [ṭhapeti (ka.)]. Idaṃ, mahārāja, cittakadharakummassa ekaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā devātidevena dhammapade –

“‘Appamādarato bhikkhu, pamāde bhayadassi vā;
Abhabbo parihānāya, nibbānasseva santike’”ti.

Cittakadharakummaṅgapañho catuttho.

☸.....................................................................

三 斑龜
「尊者龍軍，汝說應把持斑龜之一德，何者為應把持該一德？」
「大王，譬如斑龜怕水，避水而行，因其避水故，壽命不減損；大王，修瑜伽者，瑜伽行者應見怖畏於懶惰，及見殊勝功德於不放逸；因見怖畏故，其沙門位不減損，且得趨近涅槃前亦復如是。

大王，此即是應把持斑龜之一德。大王，天中天之世尊於《法句經》中亦曾作此說：
『比丘樂精進，怖畏於放逸，
努力不退減，彼在涅槃前。』」

☸---------------------------------------------------------------------

4. Pavanaṅgapañho

4. “Bhante nāgasena, ‘pavanassa pañca aṅgāni gahetabbānī’ti yaṃ vadesi, katamāni tāni pañca aṅgāni gahetabbānī”ti? “Yathā, mahārāja, pavanaṃ nāma asucijanaṃ paṭicchādeti, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena paresaṃ aparaddhaṃ khalitaṃ paṭicchādetabbaṃ na vivaritabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, pavanassa paṭhamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.

☸.....................................................................

四 山林
「尊者龍軍，汝說應把持山林之五德，何者為應把持該五德？」
「大王，譬如山林隱蔽不淨人民；大王，修瑜伽者，瑜伽行者應隱蔽他人罪過、過失，不應發露亦復如是。

大王，此即是應把持山林之第一德。」

☸---------------------------------------------------------------------

“Puna caparaṃ, mahārāja, pavanaṃ suññaṃ pacurajanehi, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena rāgadosamohamānadiṭṭhijālehi sabbehi ca kilesehi suññena bhavitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, pavanassa dutiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.

☸.....................................................................

「復次，大王，如山林中空無群眾；大王，修瑜伽者，瑜伽行者應空無貪、嗔、痴、慢、邪見網及一切煩惱亦復如是。

大王，此即是應把持山林之第二德。」

☸---------------------------------------------------------------------

“Puna caparaṃ, mahārāja, pavanaṃ vivittaṃ janasambādharahitaṃ, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena pāpakehi akusalehi dhammehi anariyehi pavivittena bhavitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, pavanassa tatiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.

☸.....................................................................

「復次，大王，如山林是寂寥，為人眾舍棄；大王，修瑜伽者，瑜伽行者應孤立惡人、不善法及非聖者亦復如是。

大王，此即是應把持山林之第三德。」

☸---------------------------------------------------------------------

“Puna caparaṃ, mahārāja, pavanaṃ santaṃ parisuddhaṃ, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena santena parisuddhena bhavitabbaṃ, nibbutena pahīnamānena pahīnamakkhena bhavitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, pavanassa catutthaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.

☸.....................................................................

「復次，大王，山林是和平清淨；大王，修瑜伽者，瑜伽行者應和平清淨及消滅、舍棄我慢、虛偽亦復如是。

大王，此即是應把持山林之第四德。」

☸---------------------------------------------------------------------

“Puna caparaṃ, mahārāja, pavanaṃ ariyajanasaṃsevitaṃ, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena ariyajanasaṃsevitena bhavitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, pavanassa pañcamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā devātidevena saṃyuttanikāyavare –

☸.....................................................................

「復次，大王，山林為聖者趨赴；大王，修瑜伽者，瑜伽行者應趨赴賢聖者亦復如是。

大王，此即是應把持山林之第五德。大王，天中天之世尊於最勝的《相應部》中亦曾作此說：

☸---------------------------------------------------------------------

“‘Pavivittehi ariyehi, pahitattehi jhāyibhi;
Niccaṃ āraddhavīriyehi, paṇḍitehi sahāvase’”ti.

Pavanaṅgapañho catuttho.

☸.....................................................................

『應與孤寂之聖者，與堅毅的習禪者，
及常精進不已之 一切智者而共住。』」

☸---------------------------------------------------------------------

5. Rukkhaṅgapañho

5. “Bhante nāgasena, ‘rukkhassa tīṇi aṅgāni gahetabbānī’ti yaṃ vadesi, katamāni tāni tīṇi aṅgāni gahetabbānī”ti? “Yathā, mahārāja, rukkho nāma pupphaphaladharo, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena vimuttipupphasāmaññaphaladhārinā bhavitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, rukkhassa paṭhamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.

☸.....................................................................

五 樹
「尊者龍軍，汝說應把持樹之三德，何者為應把持該三德？」
「大王，譬如樹之開花結果；大王，修瑜伽者，瑜伽行者應開解脫花及結沙門果亦復如是。

大王，此即是應把持樹之第一德。」

☸---------------------------------------------------------------------

“Puna caparaṃ, mahārāja, rukkho upagatānamanuppaviṭṭhānaṃ janānaṃ chāyaṃ deti, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena upagatānamanuppaviṭṭhānaṃ puggalānaṃ āmisappaṭisandhārena vā dhammappaṭisanthārena vā paṭisantharitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, rukkhassa dutiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.

☸.....................................................................

「復次，大王，如樹之給予來赴的民眾以綠蔭庇護；

大王，修瑜伽者，瑜伽行者應善待趨赴往詣他的民眾或以財利或以法利亦復如是。

大王，此即是應把持樹之第二德。」

☸---------------------------------------------------------------------

“Puna caparaṃ, mahārāja, rukkho chāyāvemattaṃ na karoti, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena sabbasattesu vemattatā na kātabbā, coravadhakapaccatthikesupi attanipi samasamā mettābhāvanā kātabbā, ‘kinti ime sattā averā abyāpajjā [abyāpajjhā (sī.)] anīghā sukhī attānaṃ parihareyyun’ti. Idaṃ, mahārāja, rukkhassa tatiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, therena sāriputtena dhammasenāpatinā –

☸.....................................................................

「復次，大王，如樹之施綠蔭而不作分別；大王，修瑜伽者，瑜伽行者於一切有情──諸如盜賊、凶手、怨敵及自身──均不應分別；應修平等慈心而想『如何使諸有情無嗔、無怨、無害、幸福及看護自身』亦復如是。

大王，此即是應把持樹之第三德。大王，長老沙利子法之將領亦曾作此說：

☸---------------------------------------------------------------------

“‘Vadhake devadattamhi, core aṅgulimālake;
Dhanapāle rāhule ca, sabbattha samako munī’”ti.

Rukkhaṅgapañho pañcamo.

☸.....................................................................

『於凶手提婆達多，於盜賊之盎古利馬喇，
於護財（之雄象），於羅睺羅（之子），牟尼皆平等視。』」

☸---------------------------------------------------------------------

6. Meghaṅgapañho

6. “Bhante nāgasena, ‘meghassa pañca aṅgāni gahetabbānī’ti yaṃ vadesi, katamāni tāni pañca aṅgāni gahetabbānī”ti? “Yathā, mahārāja, megho uppannaṃ rajojallaṃ vūpasameti, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena uppannaṃ kilesarajojallaṃ vūpasametabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, meghassa paṭhamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.

☸.....................................................................

六 雨
「尊者龍軍，汝說應把持雨之五德，何者為應把持該五德？」
「大王，譬如雨之鎮定揚起的塵埃；大王，修瑜伽者，瑜伽行者應鎮定已起之一切煩惱塵埃亦復如是。

大王，此即是應把持雨之第一德。」

☸---------------------------------------------------------------------

“Puna caparaṃ, mahārāja, megho pathaviyā uṇhaṃ nibbāpeti, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena mettābhāvanāya sadevako loko nibbāpetabbo. Idaṃ, mahārāja, meghassa dutiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.

☸.....................................................................

「復次，大王，如雨消滅地上的炎熱；大王，修瑜伽者，瑜伽行者應修慈心以淨化此世界及天界亦復如是。

大王，此即是應把持雨之第二德。」

☸---------------------------------------------------------------------

“Puna caparaṃ, mahārāja, megho sabbabījāni viruhāpeti, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena sabbasattānaṃ saddhaṃ uppādetvā taṃ saddhābījaṃ tīsu sampattīsu ropetabbaṃ, dibbamānusikāsu sukhasampattīsu yāvaparamatthanibbānasukhasampatti. Idaṃ, mahārāja, meghassa tatiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.

☸.....................................................................

「復次，大王，如雨之令一切種子生長；大王，修瑜伽者，瑜伽行者既令一切有情起信，應將信之種子播撒於三種成就──人成就、天成就，乃至最高目標之涅槃妙樂成就亦復如是。

大王，此即是應把持雨之第三德。」

☸---------------------------------------------------------------------

“Puna caparaṃ, mahārāja, megho ututo samuṭṭhahitvā dharaṇitalaruhe tiṇarukkhalatāgumbaosadhivanappatayo parirakkhati, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena yoniso manasikāraṃ nibbattetvā tena yoniso manasikārena samaṇadhammo parirakkhitabbo, yoniso manasikāramūlakā sabbe kusalā dhammā. Idaṃ, mahārāja, meghassa catutthaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.

☸.....................................................................

「復次，大王，如雨之依時節降下，保護草、木、藤、灌木、藥草、樹林及陀羅尼樹基地；

大王，修瑜伽者，瑜伽行者既起如理作意而護持沙門法，此如理作意是一切善法的根本亦復如是。

大王，此即是應把持雨之第四德。」

☸---------------------------------------------------------------------

“Puna caparaṃ, mahārāja, megho vassamāno naditaḷākapokkharaṇiyo kandarapadarasarasobbhaudapānāni ca paripūreti udakadhārāhi, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena āgamapariyattiyā dhammameghamabhivassayitvā adhigamakāmānaṃ mānasaṃ paripūrayitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, meghassa pañcamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, therena sāriputtena dhammasenāpatinā –

☸.....................................................................

「復次，大王，如天之下雨以水流充滿江河、水塘、蓮池、洞窟、穴、池、窪、井；大王，修瑜伽者，瑜伽行者為熟諳聖典應充滿欲求成就者之心亦復如是。

大王，此即是應把持雨之第五德。大王，長老沙利子法之將領亦曾作此說：

☸---------------------------------------------------------------------

“‘Bodhaneyyaṃ janaṃ disvā, satasahassepi yojane;
Khaṇena upagantvāna, bodheti taṃ mahāmunī’”ti.

Meghaṅgapañho chaṭṭho.

☸.....................................................................

『若見有人可成就，牟尼皆令其覺悟。
即令百千由旬外，於一剎那往彼處。』」

☸--------------------------------------------------------------------

7. Maṇiratanaṅgapañho

7. “Bhante nāgasena, ‘maṇiratanassa tīṇi aṅgāni gahetabbānī’ti yaṃ vadesi, katamāni tāni tīṇi aṅgāni gahetabbānī”ti? “Yathā, mahārāja, maṇiratanaṃ ekantaparisuddhaṃ, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena ekantaparisuddhājīvena bhavitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, maṇiratanassa paṭhamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.

☸.....................................................................

七 如意寶
「尊者龍軍，汝說應把持如意寶之三德，何者為應把持該三德？」
「大王，譬如如意寶為絕對清淨；大王，修瑜伽者，瑜伽行者應以絕對清淨活命亦復如是。

大王，此即是應把持如意寶之第一德。」

☸---------------------------------------------------------------------

“Puna caparaṃ, mahārāja, maṇiratanaṃ na kenaci saddhiṃ missīyati, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena pāpehi pāpasahāyehi saddhiṃ na missitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, maṇiratanassa dutiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.

☸.....................................................................

「復次，大王，如意寶不與任何物混合；大王，修瑜伽者，瑜伽行者應不與邪惡及惡友混雜亦復如是。

大王，此即是應把持如意寶之第二德。」

☸---------------------------------------------------------------------

“Puna caparaṃ, mahārāja, maṇiratanaṃ jātiratanehi yojīyati, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena uttamavarajātimantehi saddhiṃ saṃvasitabbaṃ, paṭipannakaphalaṭṭhasekkhaphalasamaṅgīhi sotāpannasakadāgāmianāgāmiarahantatevijjachaḷabhiññasamaṇamaṇiratanehi saddhiṃ saṃvasitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, maṇiratanassa tatiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā devātidevena suttanipāte –

☸.....................................................................

「復次，大王，如意寶是以精美珍寶嵌結；大王，修瑜伽者，瑜伽行者應以最上最勝生，與望族者共住，應與四向者，四果住者，有學果具者，入流、一來、不來、阿羅漢，三明者，六通者之沙門的如意寶共住亦復如是。

大王，此即是應把持如意寶之第三德。大王，天中天之世尊於《經集》中亦曾作此說：

☸---------------------------------------------------------------------

“‘Suddhā suddhehi saṃvāsaṃ, kappayavho patissatā;
Tato samaggā nipakā, dukkhassantaṃ karissathā’”ti.

Maṇiratanapañho sattamo.

☸.....................................................................

『淨人與淨人共住，住念與互敬，
和諧及明哲，你將使苦盡。』」

☸---------------------------------------------------------------------

8. Māgavikaṅgapañho

8. “Bhante nāgasena, ‘māgavikassa cattāri aṅgāni gahetabbānī’ti yaṃ vadesi, katamāni tāni cattāri aṅgāni gahetabbānī”ti? “Yathā, mahārāja, māgaviko appamiddho hoti, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena appamiddhena bhavitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, māgavikassa paṭhamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.

☸.....................................................................

八 獵人
「尊者龍軍，汝說應把持獵人之四德，何者為應把持該四德？」
「大王，譬如獵人少睡眠；大王，修瑜伽者，瑜伽行者應是少睡眠亦復如是。

大王，此即是應把持獵人之第一德。」

☸---------------------------------------------------------------------

“Puna caparaṃ, mahārāja, māgaviko migesu yeva cittaṃ upanibandhati, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena ārammaṇesu yeva cittaṃ upanibandhitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, māgavikassa dutiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.

☸.....................................................................

「復次，大王，獵人系縛其心於野獸；大王，修瑜伽者，瑜伽行者應系縛其心於所緣亦復如是。

大王，此即是應把持獵人之第二德。」

☸---------------------------------------------------------------------

“Puna caparaṃ, mahārāja, māgaviko kālaṃ kammassa jānāti, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena paṭisallānassa kālo jānitabbo ‘ayaṃ kālo paṭisallānassa, ayaṃ kālo nikkhamanāyā’ti. Idaṃ, mahārāja, māgavikassa tatiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.

☸.....................................................................

「復次，大王，獵人知作務之時；大王，修瑜伽者，瑜伽行者應知宴默之時而心想：『此是宴默之時，此是退出之時。』

亦復如是。大王，此即是應把持獵人之第三德。」

☸---------------------------------------------------------------------

“Puna caparaṃ, mahārāja, māgaviko migaṃ disvā hāsamabhijaneti ‘imaṃ lacchāmī’ti, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena ārammaṇe abhiramitabbaṃ, hāsamabhijanetabbaṃ ‘uttariṃ visesamadhigacchissāmī’ti. Idaṃ, mahārāja, māgavikassa catutthaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ. Bhāsitampetaṃ mahārāja therena mogharājena –

☸.....................................................................

「復次，大王，當獵人見野獸時他知而微笑說：『我將得此』；

大王，修瑜伽者，瑜伽行者應樂於所緣及應知而微笑說：『我將證得更高之勝境』亦復如是。

大王，此即是應把持獵人之第四德。大王，長老摩訶羅闍亦曾作此說：

☸---------------------------------------------------------------------

“‘Ārammaṇe labhitvāna, pahitattena bhikkhunā;
Bhiyyo hāso janetabbo, adhigacchissāmi uttarin’”ti.

Māgavikaṅgapañho aṭṭhamo.

☸.....................................................................

當堅毅比丘，既已得所緣，
應知有更多的歡笑說：我將到達彼更進之處。」

☸---------------------------------------------------------------------

9. Bāḷisikaṅgapañho

9. “Bhante nāgasena, ‘bāḷisikassa dve aṅgāni gahetabbānī’ti yaṃ vadesi, katamāni tāni dve aṅgāni gahetabbānī”ti? “Yathā, mahārāja, bāḷisiko baḷisena macche uddharati, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena ñāṇena uttariṃ sāmaññaphalāni uddharitabbāni. Idaṃ, mahārāja, bāḷisikassa paṭhamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.

☸.....................................................................

九 漁夫
「尊者龍軍，汝說應把持漁夫之二德，何者為應把持該二德？」
「大王，譬如漁夫以鉤釣魚；大王，修瑜伽者，瑜伽行者應以智慧釣更高之沙門果亦復如是。

大王，此即是應把持漁夫之第一德。」

☸---------------------------------------------------------------------

“Puna caparaṃ, mahārāja, bāḷisiko parittakaṃ vadhitvā vipulaṃ lābhamadhigacchati, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena parittalokāmisamattaṃ pariccajitabbaṃ. Lokāmisamattaṃ, mahārāja, pariccajitvā yogī yogāvacaro vipulaṃ sāmaññaphalaṃ adhigacchati. Idaṃ, mahārāja, bāḷisikassa dutiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, therena rāhulena –

☸.....................................................................

「復次，大王，漁夫殺細小者而得到巨大收獲；

大王，修瑜伽者，瑜伽行者應舍棄世間小利，既舍棄世間小利，大王，彼得偉大之沙門果亦復如是。

大王，此即是應把持漁夫之第二德。大王，長老羅睺羅亦曾作此說：

☸---------------------------------------------------------------------

“‘Suññatañcānimittañca, vimokkhañcāppaṇihitaṃ;
Caturo phale chaḷabhiññā, cajitvā lokāmisaṃ labhe’”ti.

Bāḷisikaṅgapañho navamo.

☸.....................................................................

『舍世間財利，得空及無相，
無欲之解脫，四果及六通。』」

☸---------------------------------------------------------------------

10. Tacchakaṅgapañho

10. “Bhante nāgasena, ‘tacchakassa dve aṅgāni gahetabbānī’ti yaṃ vadesi, katamāni tāni dve aṅgāni gahetabbānī”ti? “Yathā, mahārāja, tacchako kāḷasuttaṃ anulometvā rukkhaṃ tacchati, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena jinasāsanamanulomayitvā sīlapathaviyaṃ patiṭṭhahitvā saddhāhatthena paññāvāsiṃ gahetvā kilesā tacchetabbā. Idaṃ, mahārāja, tacchakassa paṭhamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.

☸.....................................................................

十 木匠
「尊者龍軍，汝說應把持木匠之二德，何者為應把持該二德？」
「大王，譬如木匠依照墨線鋸木；大王，修瑜伽者，瑜伽行者應依照勝者的教言住立於戒地，以信仰之手執智慧劍應割鋸煩惱亦復如是。大王，此即是應把持木匠之第一德。」

☸---------------------------------------------------------------------

“Puna caparaṃ, mahārāja, tacchako phegguṃ apaharitvā sāramādiyati, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena sassataṃ ucchedaṃ taṃ jīvaṃ taṃ sarīraṃ aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīraṃ taduttamaṃ aññaduttamaṃ akatamabhabbaṃ apurisakāraṃ abrahmacariyavāsaṃ sattavināsaṃ navasattapātubhāvaṃ saṅkhārasassatabhāvaṃ yo karoti, so paṭisaṃvedeti, añño karoti, añño paṭisaṃvedeti, kammaphaladassanā ca kiriyaphaladiṭṭhi ca iti evarūpāni ceva aññāni ca vivādapathāni apanetvā saṅkhārānaṃ sabhāvaṃ paramasuññataṃ nirīhanijjīvataṃ [nisattanijīvataṃ (ka.)] accantaṃ suññataṃ ādiyitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, tacchakassa dutiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā devātidevena suttanipāte –

☸.....................................................................

「復次，大王，木匠棄木之表面，取木之精髓；大王，修瑜伽行者於常見、斷見、命與身為一，命與身為異，此亦最上，彼亦最上，無作不可能，無人作為，無梵行住，有情毀壞，新有情出現，諸行常住，作者即受者，一人作另一人受，見業果，無作為有果報之邪見──應舍棄諸如此等及其他諍論之道，應執持最勝空為諸行之自性。它是無沖動、非命、無我及絕對空亦復如是。大王，此即是應把持木匠之第二德。大王，天中天之世尊於《經集》中亦曾作此說：

☸---------------------------------------------------------------------

“‘Kāraṇḍavaṃ niddhamatha, kasambuṃ apakassatha;
Tato palāpe vāhetha, assamaṇe samaṇamānine.

“‘Niddhamitvāna pāpicche, pāpaācāragocare;
Suddhā suddhehi saṃvāsaṃ, kappayavho patissatā;
Tato samaggā nipakā, dukkhassantaṃ karissathā’”ti.

Tacchakaṅgapañho dasamo.
Makkaṭakavaggo chaṭṭho.

☸.....................................................................

『 吹散滓屑，驅逐污穢，於是驅散穀屑，──非沙門而自傲為沙門者，
既除去邪欲、邪行、邪園地，淨人與淨人共住，住於念以及互敬。』」』

☸---------------------------------------------------------------------

Tassuddānaṃ –
Makkaṭo dārako kummo, vanaṃ rukkho ca pañcamo;
Megho maṇi māgaviko, bāḷisī tacchakena cāti.

☸.....................................................................

攝頌曰：蜘蛛、乳嬰、斑龜，山林、樹為第五，
如意寶以及雨，獵人、漁夫，木匠。
──第六品終