60偈集
1,146 여시존자마하목건련장로창송게송如是尊者摩訶目犍連長老唱誦偈頌
주삼림걸식住森林乞食 잔식입발락殘食入鉢樂 내심선주정內心善住定 득파마왕군得破魔王軍
Ārammaṇe taṃ balasā nibandhisaṃ
Nāgaṃ'va thambhamhi daḷhāya rajjuyā,
Taṃ me suguttaṃ satiyā subhāvitaṃ
Anissitaṃ sabbabhavesu hehisi.
1,147
주삼림걸식住森林乞食 잔식입발락殘食入鉢樂 진동마왕군震動魔王軍 여상진위사如象震葦舍
Paññāya chetvā vipathānusārinaṃ
Yogena niggayha pathe nivesiya,
Disuvā samudayaṃ vibhavaṃ ca sambhavaṃ
Dāyādako hehisi aggavādino.
1,148
인내주수하忍耐住樹下 잔식입발락殘食入鉢樂 내심선주정內心善住定 득파마왕군得破魔王軍
Catubbipallāsavasaṃ adhiṭṭhitaṃ
Gāmaṇḍalaṃ'va parinesi citta maṃ,
Nūna saññojanabandhanacchidaṃ
Saṃsevase kāruṇikaṃ mahāmuniṃ.
1,149
인내주수하忍耐住樹下 잔식입발락殘食入鉢樂 진동마왕군震動魔王軍 여상진위사如象震葦舍
Migo yathā seri sucittakānane
Rammaṃ giriṃ pāvusaabbhamāliniṃ,
Anākule tattha nage ramissaṃ
Asaṃsayaṃ citta parābhavissasi.
1,150
추재조해골醜哉組骸骨 육근봉소사肉筋縫小舍 충만유악취充滿有惡臭 타체사기유他體思己有
Ye tuyaha chandena vasena vattino
Narā ca nārī ca anubhenti yaṃ sukhaṃ,
Aviddasū māravasānuvattino
Bhavābhanandī tava citta sāvakā'ti.
1,151
피부포분대皮膚包糞袋 요매유궤양妖魅有潰瘍 여신유구공汝身有九孔 류출부정액流出不淨液
Āraññakā piṇḍapātikā uñchāpattāgate ratā,
Dāḷemu maccuno senaṃ ajjhattaṃ susamāhitā.
1,152
여신소합오물박汝身所合污物縛 구공악취류탁액九孔惡臭流濁液
비구응피차부정比丘應避此不淨 유여호결인피분猶如好潔人避糞
Āraññakā piṇḍapātikā uñchāpattāgate ratā,
Dhunāma maccuno senaṃ naḷāgāraṃ'va kuñjaro.
1,153
약인여지차若人如知此 지차응원피知此應遠避 여우기분갱如雨期糞坑 오예만외일污穢滿外溢
Rukkhamūlikā sātatikā uñchāpattāgate ratā,
Dāḷemu maccuno senaṃ ajjhattaṃ susamāhitā.
1,154
여시성여시如是誠如是 대웅사사문大雄士沙門
성여여소운誠如汝所云 응지차륜락應知此淪落 여니중로우如泥中老牛
Rukkhamūlikā sātatikā uñchāpattāgate ratā,
Dhunāma maccuno senaṃ naḷāgāraṃ'va kuñjaro.
1,155
강황제안료薑黃諸顏料 묘회차허공描繪此虛空 자사위득의自思為得意 유해이무타有害而無他
Aṭṭhikaṅkālakuṭike maṃsananahārusibbite,
Dhiratthu pūre duggandhe paragatte mamāyase,
1,156
등동허공내等同虛空內 아심선정주我心善定住 물접여사심勿接汝邪心 여조투화취如鳥投火聚
Kūthabhaste taconaddhe uragaṇḍa pisācinī,
Nava sotāni te kāye yāni sandanti sabbadā.
1,157
창종괴식상瘡腫塊飾相 포병다사유抱病多思惟 견차적집신見此積集身 주립불확고住立不確固
Tava sarīraṃ navasotaṃ duggandhakaraṃ paribandhaṃ,
Bhikkhu parivajjayate taṃ mīḷhañca yathā sucikāmo.
1,158
견종종특질見種種特質 사리불열반舍利弗涅槃 이시유공포爾時有恐怖 신모직수립身毛直豎立
Evaṃ ce taṃ jano jaññā yathā jānāmi taṃ ahaṃ,
Ārakā parivajjeyya gūthaṭṭhānaṃ'va pāvuse.
1,159
제행무상諸行無常 ··· 乃至 ···
Evametaṃ mahāvīra yathā samaṇa bhāsasi,
Ettha ceke visīdanti paṅkamhi'va jaraggavo.
1,160
오온기불견五蘊己不見 견위타물자見為他物者 여관미세물如貫微細物 이전관호말以箭貫毫末
Ākāsamhi haliddiyā yo maññe, rajetave,
Aññena vā'pi raṅgena vighātudayameva taṃ.
1,161
제행이불견諸行已不見 견위타물자見為他物者 여천미묘리如穿微妙理 이전천호말以箭穿毫末
Tadākāsasamaṃ cittaṃ ajjhattaṃ susamāhitaṃ,
Mā pāpacitte ahani aggikhandhaṃ'va pakkhimā.
1,162~3
여이인자如以刃刺 ··· [39, 40] ···
(39) 제수장로帝須長老
여이도인자如以刀刃刺 여이화소두如以火燒頭 위사제탐욕為捨諸貪欲 비구정념유比丘正念遊
1162. Passa cittakataṃ bimbaṃ arukāyaṃ samussitaṃ,
Āturaṃ bahusaṅkappaṃ yassa natthi dhuvaṃ ṭhiti.
(40) 와달마나장로瓦達瑪那長老
여이도인자如以刀刃刺 여이화소두如以火燒頭 위사생유욕為捨生有欲 비구정념유比丘正念遊
1163. Passa cittakataṃ rūpaṃ maṇinā kuṇḍalena ca,
Aṭṭhiṃ tacena onaddhaṃ saha vatthehi sobhati.
1,164
아수련기심我修練己心 지득최후신持得最後身 아이차족지我以此足指 동록모루각動鹿母樓閣
Alattakakatā pādā mukhaṃ cuṇṇakamakkhitaṃ,
Alaṃ bālassa mohāya no ca pāragavesino.
1,165
이해일체결以解一切結 지취차열반志趣此涅槃 유정이소력柔情以小力 종불가달도終不可達到
Aṭṭhapādakatā kesā nettā añjanamakkhitā,
Alaṃ bālassa mohāya no ca pāragavesino.
1,166
차청년비구此青年比丘 위일우승인為一優勝人 마왕위소패魔王為所敗 지득최후신持得最後身
Añjanīva navā cittā pūtikāyo alaṅkato,
Alaṃ bālassa mohāya no ca pāragavesino.
1,167
비바라산반도파毘婆羅山槃荼婆 암굴계속추락뢰岩窟繼續墜落雷
연차무비불지자然此無比佛之子 산암굴중정선사山岩窟中靜禪思
Odahi migavo pāsaṃ nāsadā vāguraṃ migo,
Bhutvā nivāpaṃ gacchāma kandakante migabandhake.
1,168
안정귀적멸安靜歸寂滅 변지거모니邊地居牟尼 불존사속자佛尊嗣續者 범천위경례梵天為敬禮
Chinno pāso migavassa nāsadā vāguraṃ migo,
Bhutvā nivāpaṃ gacchāma socante migaluddake.
1,169
안정귀적멸安靜歸寂滅 변지거모니邊地居牟尼 불존사속자佛尊嗣續者 바라문경례가엽존婆羅門敬禮迦葉尊
Tadāsi yaṃ bhiṃsanakaṃ tadāsi lomahaṃsanaṃ,
Anekākārasampanne sāriputtamhi nibbute.
1,170
경생백세바라문經生百世婆羅門 인간지중지폐타人間之中知吠陀
바라문신출생자婆羅門身出生者 재재생위바라문再再生為婆羅門
Aniccā vata saṅkhārā uppādavayadhammino,
Uppajjitvā nirujjhanti tesaṃ vūpasamo sukho.
1,171
삼폐타지독송자三吠陀之讀誦者 차등부족도피안此等不足度彼岸
이비례배가섭존以比禮拜迦葉尊 불급십륙분일치不及十六分一值
Sukhumaṃ te paṭivijjhanti vilaggaṃ usunā yathā,
Ye pañcakkhandhe passanti parato no ca attato.
1,172
선위조향先為朝饗 순차역차順次逆次 견팔해탈見八解脫 연후수식然後受食
Ye ca passanti saṅkhāre parato no ca attato,
Paccabyādhiṃsu nipuṇaṃ vālaggaṃ usunā yathā.
1,173
바라문婆羅門 물침비구勿侵比丘 물침자기(고행)勿侵自己(苦行)
대아라한對阿羅漢 심기신념心起信念 합장례배合掌禮拜 물파여두勿破汝頭
Sattiyā viya omaṭṭho ḍayhamāno'va matthake,
Kāmarāgappahānāya sato bhikkhu paribbaje.
1,174
위륜회소루為輪迴所累 불견정법자不見正法者 분치비행처奔馳非行處 곡로여사도曲路與邪道
Sattiyā viya omaṭṭho ḍayhamāno'va matthake,
Bhavarāgappahānāya sato bhikkhu paribbaje.
1,175
도분여저충塗糞如蛆蟲 위제행소혹為諸行所惑
전심위리양專心為利養 우구수공경又求受恭敬
비구파제라比丘婆提羅 일생공과거一生空過去
Codito bhāvitattena sarīrantimadhārinā,
Migāramātupāsādaṃ pādaṅguṭṭhena kampayiṃ.
1,176
량처득해탈兩處得解脫 내심주선정內心住善定 단엄사리불端嚴舍利弗 아등견기래我等見其來
Nayidaṃ sithalamārabbha nayidaṃ appena thāmasā,
Nibbānamadhigantabbaṃ sabbaganthapamocanaṃ.
1,177
피거갈애전彼去渴愛箭 삼명결박진三明結縛盡
전승마왕자戰勝魔王者 인간수공양人間受供養 무상지복전無上之福田
Ayaṃ ca daharo bhikkhu ayamuttamaporiso,
Dhāreti1 antimaṃ dehaṃ chetvā māraṃ savāhiniṃ.
1,178
수다천자등數多天子等 신통유명칭神通有名稱
총수유십천總數有十千 범보천지중梵輔天之眾
귀명목건련歸命目犍連 합장위례거合掌為禮去
Vivaramanupatanti vijjutā vehārassa ca paṇaḍavassa ca,
Nagavivaragato'va jhāyati putto appaṭimassa tādino.
1,179
생선지인귀명여生善之人歸命汝 최상지인귀명여最上之人歸命汝
존자여신제루진尊者汝身諸漏盡 여유응수공양덕汝有應受供養德
Upasanto uparato pantasenāsano muni,
Dāyādo buddhaseṭṭhassa brahmunā abhivandito.
1,180
인천소공경人天所恭敬 생이전승사生而戰勝死 백련수불오白蓮水不污 불피제행오不被諸行污
Upasantaṃ uparataṃ pantasenāsanaṃ muniṃ,
Dāyādaṃ buddhaseṭṭhassa vanda brāhmaṇa kassapaṃ.
1,181
차일대비구此一大比丘 여동범천왕如同梵天王 일순시간내一瞬時間內 견세일천방見世一千方
제종신도력諸種神道力 생사견시기生死見時機 피위천지자彼為天之子
Yo ca jātisataṃ gacche sabbā brāhmaṇajātiyo,
Sotthiyo vedasampanno manussesu punassunaṃ.
1,182
지혜계적정智慧戒寂靜 비구달피안比丘達彼岸 사리불최상舍利弗最上
Ajjhāyako'pi ce assa tiṇṇaṃ vedāna pāragū,
Etassa vandanāyetaṃ kalaṃ nāgghati soḷasiṃ.
1,183
백천구지생기신百千俱胝生己身 일찰나간위화성一剎那間為化成 여숙신통변화교予熟神通變化巧
Yo so aṭṭhavimokkhāni purebhattaṃ aphassayi,
Anulomaṃ paṭilomaṃ tato piṇḍāya gacchati.
1,184
목건련위아지성目犍連為我之姓 숙통정명이체달熟通定明以逮達
원만무의착지교圓滿無依著之教 적정제근유현지寂靜諸根有賢智
파훼결박무번뇌破毀結縛無煩惱 흡여상파부만수恰如象破腐蔓樹
Tādisaṃ bhikkhuṃ mā hani māttānaṃ khaṇi brāhmaṇa,
Abhippasādehi manaṃ arahantamhi tādino
Khippaṃ pañjaliko vanda mā te vijaṭi matthakaṃ.
1,185~6
아봉사사我奉事師 ··· [604, 605] ··· 同
(604)
아봉시사我奉侍師 성취불교成就佛教 아사중담我卸重擔 멸생유인滅生有因
1185. Neso passati saddhammaṃ saṃsārena purakkhato,
Adhogamaṃ jimhapathaṃ kummaggamanudhāvati.
(605)
아위성리익我為成利益 출가이득도出家已得度 금득유성취今得有成就 단진제결박斷盡諸結縛
1186. Kimī'va mīḷhasallitto saṅkhare adhimucchito,
Pagāḷho lābhasakkāre tuccho gacchati poṭhilo.
1,187
해불제자의도라害佛弟子義睹羅 급바라문가굴산달及婆羅門迦屈山達 두서지옥지자위여하杜西地獄之煮為如何
Imaṃ ca passa āyantaṃ sāriputtaṃ sudassanaṃ,
Vimuttaṃ ubhatobhāge ajjhattaṃ susamāhitaṃ.
1,188
일백지철익一百之鐵杙 각각사감고各各使感苦
불제자의도라佛弟子義睹羅 바라문가굴산달婆羅門迦屈山達
여시수해如是受害 두서지자어지옥杜西之煮於地獄
Visallaṃ khīṇasaṃyogaṃ tevijjaṃ maccuhāyinaṃ,
Dakkhiṇeyyaṃ manussānaṃ puññakkhettaṃ anuttaraṃ,
1,189
비구불제자比丘佛弟子 심지지옥고深知地獄苦 여시해비구如是害比丘
마왕魔王 여장난탈고汝將難脫苦
Ete sambahulā devā iddhamanto yasassino
Dasadevasahassāni sabbe brahmapurohitā
Moggallānaṃ namassantā tiṭṭhanti pañjalīkatā.
1,190
대해지중부大海之中部 궁전치일겁宮殿峙一劫
류리색희락瑠璃色喜樂 광명여화염光明如火焰
차처종종색此處種種色 다수천녀무多數天女舞
Namo te purisājañña namo te purisuttama
Yassa te āsavā khīṇā dakkhiṇeyyo'si mārisa.
1,191
비구불제자比丘佛弟子 ··· 마왕魔王 여장난탈고汝將難脫苦
Pūjito naradevena uppanno maraṇābhibhū
Puṇḍarīkaṃ'va toyena saṅkhārenopalippati,
1,192
의불지소권依佛之所勸 비구중기대比丘眾期待 피이족지진彼以足指震 동록모루각動鹿母樓閣
Yassa muhuttena sahassadhā loko saṃvidito sabrahmakappo vasi
Iddhiguṇe cutūpapāte kāle passati devatā sa bhikkhu.
1,193
비구불제자比丘佛弟子 ···
Sāriputto'va paññāya sīlena upasamena ca
Yo'pi pāraṅgato bhikkhu etā'vaparamo siyā.
1,194
아이신통력我以神通力 아족지진동我足指震動 비도연치루각毘闍延哆樓閣 천자진차경天子震且驚
Koṭisatasahassassa attabhāvaṃ khaṇena nimmine
Ahaṃ vikubbanāsu kusalo vasībhūtomhi iddhiyā.
1,195
비구불제자比丘佛弟子 ···
Samādhivijjāvasipāramiṃ gato.
Moggallānagotto asitassa sāsane
Dhīro namucchindi samāhitindriyo
Nāgo yathā pūtilataṃ'va bandhanaṃ.
1,196
비도연치루각毘闍延哆樓閣 제석피문언帝釋被問言
여이지갈애汝以知渴愛 멸진해탈야滅盡解脫耶
제석피피문帝釋被彼問 여실작해답如實作解答
Pariciṇṇo mayā satthā kataṃ buddhassa sāsanaṃ
Ohito garuko bhāro bhavanetti samūhatā.
1,197
비구불제자比丘佛弟子 ···
Yassatthāya pabbajito agārasmānagāriyaṃ
So me attho anuppatto sabbasaṃyojanakkhayo.
1,198
선법루각중善法樓閣中 천중지면전天眾之面前 대범천왕주大梵天王主 피문여시언被問如是言
아우我友 여선유지견汝先有之見 금유동견부今有同見否 여어범계중汝於梵界中 과거견광휘過去見光輝
Kīdiso nirayo āsi yattha dussī apaccatha
Vidhuraṃ sāvakamāsajja kakusandhaṃ ca brāhmaṇaṃ.
1,199
대범천왕주大梵天王主 여실작해답如實作解答
존자尊者 아선유차견我先有此見 이금이부지而今已不持
Sataṃ āsi ayosaṅkū sabbe paccattavedanā
Īdiso nirayo āsi yattha dussī apaccatha
Vidhuraṃ sāvakamāsajja kakusandhaṃ ca brāhmaṇaṃ.
1,200
아어범계중我於梵界中 과거견광휘過去見光輝
금일위아상주항구今日謂我常住恒久 지차시허어知此是虛語
Yo etamabhijānāti bhikkhu buddhassa sāvako
Tādisaṃ bhikkhumāsajja kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.
1,201
비구불제자比丘佛弟子 ···
Majjhesarassa tiṭṭhanti vimānā kappaṭṭhāyino
Vephariyavaṇṇā rucirā accimanto pabhassarā
Accharā tattha naccanti puthu nānattavaṇṇiyo.
1,202
해탈지희락解脫之喜樂 견대미루산見大彌樓山 불파제주림弗婆提洲林 지상서식인地上棲息人
Yo etamabhijānāti bhikkhu buddhassa sāvako
Tādisaṃ bhikkhumāsajja kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.
1,203
비구불제자比丘佛弟子 ···
Yo ve buddhena codito bhikkhusaṅghassa pekkhato
Migāramātupāsādaṃ pādaṅguṭṭhena kampisaṃ.
1,204
화소우인火燒愚人 우인불사愚人不思 우인촉화愚人觸火 위화소소為火所燒
Yo etamabhijānāti bhikkhu buddhassa sāvako
Tādisaṃ bhikkhumāsajja kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.
1,205
마왕魔王 여습여래汝襲如來 반소자기反燒自己 유여우인猶如愚人 촉화소기觸火燒己
Yo vejayanta pāsādaṃ pādaṅguṭṭhena kampayi
Iddhi balenupatthaddho saṃvejesi ca devatā.
1,206
마왕魔王 여습여래汝襲如來 적불선업積不善業 파순波旬 여증자사汝曾自思 사업불숙邪業不熟
Yo etamabhijānāti bhikkhu buddhassa sāvako
Tādisaṃ bhikkhumāsajja kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.
1,207
마자魔者 여범죄업汝犯罪業 장야적집長夜積集
마왕魔王 유불해박由佛解縛 대제비구對諸比丘 물기욕상勿起欲想
Yo vejayantapāsāde sakkaṃ so paripucchati
Api āvuso jānāsi taṇhakkhayavimuttiyo
Tassa sakko viyākāsi pañhaṃ puṭṭho yathātathaṃ.
1,208
여시비구如是比丘 (맥살가라麥薩迦羅) 어공포림於恐怖林
질판마왕叱坂魔王 야차불희夜叉不喜 인몰기처湮沒其處
Yo etamabhijānāti bhikkhu buddhassa sāvako
Tādisaṃ bhikkhumāsajja kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.
섭송攝頌
륙십게집유일인六十偈集唯一人 대신통자목건련大神通者目犍連 게송공위칠십팔偈頌共為七十八